▪اهمیت و ضرورت برنامه ریزی
-
برنامهریزی میان جایی که هستیم با جایی که میخواهیم به آن برویم پلی میسازد و موجب میشود تا آنچه را که در غیر آن حالت شکل نمیگیرد، پدید آید.
-
پیتر دراکر معتقد است که میان موثر بودن (انجام کارهای درست) و کارآیی(درست انجام دادن کارها) تفاوت است و این دو در مراحل انتخاب هدفها و آنگاه در چگونگی کسب آنها توأم می باشد .
-
اگر شما آن را بطورمؤثر انجام دهید می توانید زمان و تلاش لازم برای دستیابی به اهداف را به میزان زیادی کاهش دهید.
-
برنامه مشابه یک نقشه است. هنگام تعقیب آن شما می توانید همیشه ببینید که چه مقدار به سمت هدف پروژه پیشرفت داشته اید و چه اندازه از آن فاصله دارید؟
-
دانستن اینکه شما کجا هستید برای ایجاد تصمیمات خوب، جهت دستیابی به هدف واینکه چه چیزی را باید در آینده انجام دهید ضروری است.
-
یک دلیل مهم تر برای اینکه چرا شما نیاز به برنامه ریزی دارید قانون 80/20 است این قانون بیان می کند که برای فعالیتهای غیرساختاری، 80 درصد از تلاشها کمتر از 20 درصد نتایج قابل ارزش را به همراه دارد.
-
شما همچنین زمان زیادی را جهت تصمیم گیری برای اینکه چه چیزی باید در آینده انجام گیرد صرف می کنید.
-
شما برای رسیدن به نیازهای خود در جریان هر گام عملی بر مبنای زمان، پول یا منابع دیگر نیازمند برنامه ریزی هستید.با برنامه ریزی دقیق اگر در برخی از موارد با مشکلاتی مواجه شوید می توانید آنها را مشاهده کنید. این کار برای تعدیل برنامه شما به منظور اجتناب یا هموار کردن بحرانهای غیر منتظره پیش رو آسان تراست.
-
وقتی کار زیاد است و زمان کم٬ برنامه ریزی اهمیت دو چندان می یابد
-
به طور خلاصه اهمیت برنامه ریزی از اینجا مشخص می شود که شما فرصتی برای آزمون و خطا ندارید. نباید مسیر را اشتباه بروید.
▪تعریف برنامه ریزی
سیریل هودسن :برنامه ریزی یعنی ارائه طریق بر عملیات آینده که متضمن نتایج معین با هزینه مشخص و دوره زمانی معلوم است.
برنامه ریزی آماده سازی توالی مجموعه فعالیتهایی برای دستیابی به اهداف مشخص است.
برنامهریزی، فرآیند آگاهانه تصمیمگیری در مورد اهداف و فعالیتهای آینده یک فرد، گروه،واحد کاری یا سازمان است. مدیر یا مدیران برنامهریزی، برنامهریزی را با یک تحلیل موقعیتی آغاز مینمایند و درچارچوب محدودیت زمانی و منابع، اطلاعات مرتبط با مسأله مورد برنامهریزی را جمعآوری و تفسیر مینمایند؛ سپس با تأکید برخلاقیت، مدیران و کارکنان را تشویق کرده تا بر پایه نگرشی وسیع به امورشان بیندیشند؛ آنگاه با توجه به مزایا، مضرات و تأثیرات بالقوه هرگزینه، مناسبترین و امکان پذیرترین اهداف و طرحها را برگزیده و مدیران و کارکنان را توجیه نموده و منابع مورد نیاز را در اختیار آنان گذاشته و به انجام آن تشویق مینمایند. از آنجائیکه برنامهریزی، فرآیندی پیش رونده و تکرار شونده است، مدیران باید بطور مستمر عملکرد واحدهای تحت تکفلشان را از جهت تطابق با اهداف و برنامهها تحت نظر داشته باشند
▪اصول برنامه ریزی : در طراحی برنامه درسی خوب به موارد ذیل توجه کنید
بررسی کتابهای درسی: در انتخاب محتوای کتابهای درسی باید درباره مطالبی که در برنامه گنجانده می شود،تصمیم بگیرید. ابتدا همه کتابهایی را که باید مطالعه شود ، گردآوری کنید و درباره حجم انها ، سخت و آسان بودن آنها و مدت زمانی که به هر فصل و بخش اختصاص می یابد ، نظر دهید و تعیین کنید که به هر کدام در طول روز ، هفته و ماه، می بایست چه مدت زمانی برای مطالعه اختصاص داده شود . توجه داشته باشید که در تنظیم وقت نباید فقط به کتابهایی که علاقه مندید، اهمیت دهید ؛ در این گونه موارد ، منطقی فکر کنید و برای کتابهایی که محتوای آنها سخت تر است،زمان بیشتری را برای مطالعه در نظر بگیرید .
وقتی کتابهای مورد نظر خود را سبک و سنگین کردیم و مدت زمان لازم را برای مطالعه را به آنان اختصاص دادیم،می بایست تعیین کنیم که ابتدا از چه کتابهایی شروع کنیم. بعضی از افراد از کتابهای سخت شروع می کنند تا به کتابهای آسان برسند. بعضی دیگر از کتابهای آسان به مشکل شروع می کنند و بعضی دیگر ترجبح می دهند که کتابهای آسان و مشکل را با هم بخوانند؛ در هر صورت ، اینکه یک کتاب را تا آخر می خوانید و بعد سراغ کتاب دیکری می روید و یا برنامه روزانه شما متنوع است و فصلهای از چند کتاب را برای مطالعه روزانه خود انتخاب می کنید، یک مسئله شخصی است و بستگی به عادت مطالعه شما دارد. آنچه در اینجا اهمیت دارد ، این است که سعی کنید درسهای مشکل را به ساعتهایی که احساس می کنید بهتر می توانید بخوانید و بازدهی بیشتری دارید، اختصاص دهید و درسهای آسانتر را به روزهای دیگر موکول کنید؛ همچنین ترتیب کتابهایی که برای مطالعه انتخاب می کنید، می بایست به گونه ای باشد که در حین مطالعه و یادآوری مطالب در انها تداخل ایجاد نشود.
انعطاف پذیری :برنامه درسی را طوری طراحی کنید که امکان تغییر در آن باشد تا هنگام اجرای آن اگر احساس کردید که برنامه خیلی راحت و آسان و یا خیلی سخت و فشرده است، بتوانید نواقص آنرا برطرف کنید و با نظارت و بازنگری به ساماندهی مجدد آن بپردازید؛ چرا که انرژی شما در برنامه ریزی سخت و فشرده به زودی هدر می رود و توان ادامه برنامه را نخواهید داشت و در برنامه ریزی راحت و آسان، مدت زمانی را که باید به مطالعه می پرداختید، هدر می دهید و در واقع حداکثر استفاده را از حداقل زمان نمی کنید و ممکن است که برای ادامه مطالعه، وقت کم بیاورید؛ بنابراین ، برنامه را به گونه ای طراحی کنید که امکان تغیرات لازم در آن امکان پذیر باشد.
- ابتدا لازم است از زمانی که از خواب بر می خیزید تا زمانی که مجددا به رختخواب می روید، تمام فعالیت های اصلی خود را همراه با زمانی که صرف هر یک از فعالیت ها می شود یادداشت کنید.حال در می یابید که چه مدت را صرف مطالعه کرده اید؟ چه مقدار اتلاف وقت داشته اید؟ به ضعف خود پی می برید و این باعث می شود که روزهای بعد، بهتر عمل کنید و ضعفی که داشته اید را جبران نمایید.
- برای هر تغییر و حرکتی، ابتدا شناخت ضروری است.در این مرحله شما به این شناخت رسیده اید که نقاط قوت و ضعف را در برنامه بدست آورید.حال با توجه به آن برنامۀ خود را تنظیم می کنید.
- نیازهای شخصی خود را در نظر بگیرید ( استراحت، استحمام ، نماز ، غذا ، شستشو و ...)
- اوقات حداکثر و حداقل کارایی خود را بشناسید.افراد با هم متفاوتند و در ساعاتی بیشترین انرژی و در زمانی دیگر کمترین انرژی را برای یادگیری دارند.
- برای هر ساعت مطالعه، حدودا ده دقیقه استراحت در نظر بگیرید.این استراحت باعث می شود که شما با انرژی بیشتری درس بخوانید.
- در طول استراحت فیلم نبینید و کار فکری انجام ندهید.به سلول های مغز استراحت داده و به کارهایی از قبیل خوردن میوه ،ورزش، تن آرامی و ... بپردازید.
- درس هایی با موضوع های مشابه را پشت سر هم قرار ندهید.زیرا یادگیری آنها به طور پیاپی موجب تداخل می شود و خستگی ذهنی ایجاد می کند.
- در برنامه ریزی خود ، درسی را که همان روز فرا گرفته اید + دروسی که روز بعد کلاسش را دارید بگنجانید.
- سر ساعت معین شروع کنید، مثلا اگر قرار است ساعت 9 شروع کنید ، نگذارید به ساعت 9:30 بکشد.وقتی کاری را سر ساعت تنظیم شده انجام دهید، ذهن شما کم کم شرطی می شود و به راحتی تمرکز حواس پیدا می کنید.
- کارهای مزاحم مانند نگاه کردن به تلویزیون ، صحبت کردن با دیگران، مکالمۀ تلفنی غیر ضروری و طولانی را در اوقات مطالعه ترک کنید.
- خواندن را فورا شروع کنید.بهانه تراشی نکنید و کارهای عقب افتادۀ خودتان را در اوقات مطالعه انجام ندهید.
- برنامه باید انعطاف داشته باشد.ساعت های اضافی را در برنامه قرار دهید که اگر برنامۀ پیش بینی نشده رخ داد بتوانید فرصتی را برای جبران وقت تلف شده در نظر بگیرید.
- برنامۀ خود را هفتگی تنظیم کنید تا در طول هفته به راحتی بتوانید آن را اجرا کنید.
- زمان خواب خود را تنظیم کنید تا خواب زیاد موجب اتلاف وقت شما نشود.
- با ارادۀ تمام، برنامۀ درسی خود را اجرا کنید.
- وقتی در طول هفته ، در اجرای برنامۀ خود موفق بودید ، به خود پاداش دهید.
-
شما برای دیگران زندگی نمی کنید اگر واقعا از حاصل کار خودتان راضی هستید کافی است.
-
از خودتان فرارنکنید و دفتر برنامه ریزی را کنار نگذارید. اگر تنبل هستید و اراده ی کافی ندارید ذره ذره و بتدریج خودتان را اصلاح کنید. پس از مدتی از خودتان راضی خواهید بود.( اشاره به روش برش سالامی درمدیریت زمان دارد)
-
زحمت کشیدن و تلاش کردن اصل اساسی است اما این زحمت و تلاش زمانی فایده دارد که درمسیر درست و با برنامه ریزی صحیح باشد
-
برنامه بايد در حد توان باشد نه خارج از توان، همانطور که گفته اند سنگ بزرگ علامت نزدن است. پس بايد مطابق طاقت و توان جسمي و روحي تان برنامه را طرح ريزي و اجرا کنيد و از حد تعادل خارج نشويد. سنگ بزرگ بر ندارید. حوصله داشته باشید و قدم به قدم پیش بروید
-
این را بدانید … موفق ها معجزه نمی کنند… همین کارای ساده رو درست انجام میدن..
-
هیچ برنامه زمانیای معجزه نمیكند و همیشه عوامل بازدارنده و مشكلات وجود دارند. به هر حال، یک برنامه زمانی كه از قبل تنطیم میشود، به شما كمک میكند تا وظیفه خود را درحد قابل قبولی انجام دهید و وقتتان كمتر تلف شود.
-
از قبل برای روزهایی كه كارهای زیاد و سخت دارید، برنامهریزی كنید.
-
ابتدا به انجام دادن كارهای تكراری بپردازید تا در صورت پیش آمدن كاری ضروری، زمان لازم را در اختیار داشته باشید
هر روز فعاليت هاي روزانه خود را ارزيابي کنيد و پايان روز و قبل از آن که به بستر برويد بررسي کنيد که کدام يک از کارها و وظيفه هاي مقرر شده را انجام دادهايد و کدام يک را نيمه کاره رها کرده و انجام نداده ايد، نسبت به فعاليت هاي انجام شده خود را تشويق کرده و به خود آفرين بگوييد و پاداشي را در نظر بگيريد و نسبت به انجام نداده ها خود را تنبيه کرده مثلا خود را جريمه مالي کنيد و صدقه اي را به مستمندان بدهيد و يا ....
ايده آل نگر و مطلق گرا نباشيد، يعني نخواسته باشيد تمام خواسته ها و آرزوهايتان فوري و به شکل کامل و تمام برآورده شود هر چند در راه به دست آوردن آن تلاش مي کنيد ولي اگر از دسترسي به برخي از آنها ناتوان بوديد و شرايط فراهم نبود، نگوييد به طور کلي بايد آن را رها کرد بلکه در تلاش هاي بعدي در پي نيل به آن باشيد و خسته نشويد.
-
زمان ایده آل مطالعه برای دانش آموزان ۳۰تا ۳۵ ساعت در هفته است و برای فارغ التحصیلان ۶۰ تا ۹۰ ساعت درهفته اما اگر به این حد نصابها نرسیدید خیلی هم نگران نباشید زیرا این کار از عهده ی همه ساخته نیست.
-
داوطلبی که ۱۰۰% مطالب را با عمق ۸۰% می خواند به مراتب کمترازداوطلبی نتیجه می گیرد که ۸۰% مطالب را با عمق ۱۰۰% می خواند پس برای کنکورعمیق ترومفهومی تر بخوانید.(در بعضی از کتاب های مدیریت زمان ۷۰% بجای ۸۰% آمده است)
-
سعی کنید هرهفته مفیدتر و موثرترازهفته ی قبل بخوانید٬گاهی اوقات این هدف با بیشتر خواندن حاصل می شود و گاهی اوقات با عمیق تر خواندن و موثرتر خواندن ٬اما درهرصورت یک گام به جلو بر می دارید.
-
کنار کذاشتن یک درس در کنکور اشتباه است. حتی اگر درآن درس خیلی ضعیف باشید.
-
دانش آموزعزیز بیش از دو روز بعدازظهر خود را صرف کلاس رفتن نکنید در بقیه ی روزها خودتان درس بخوانید.
-
دوستانی انتخاب کنید که اهل زحمت و تلاش باشند وشما را به درس خواندن و زحمت کشیدن تشویق کنند.
-
کنکور از نگاهی دیگر زندگی در مقیاسی کوچکتر است. آن که می تواند تا پایان راه به تلاش خود ادامه دهد در سایر عرصه های زندگی نیز به راحتی میدان را رها نخواهد کرد. تا پایان راه را ادامه دهید.
-
همواره در تمام طول سال دروس اختصاصی را بیش از دروس عمومی بخوانید٬ اما در انتهای سال در مقایسه با ابتدای سال به دروس عمومی بیشتر توجه کنید.
-
اگر می خواهید درس بخوانید ولی اراده ی کافی برای اجرای تصمیمات خود ندارید برنامه ی خود را به مادر یا خواهر یا برادر یا پدر خود بدهید واز آنها بخواهید شما را کنترل کنند. اگر خودتان بخواهید این کار معمولا نتیجه می دهد.
-
از اوقات مرده برای مطالعه استفاده کنید. به ویژه دروس حفظ کردنی را در این زمان ها مرور کنید
-
زود رنج و نازک نارنجی نباشید اگر می بینید شرایط ایده آل مطالعه در خانه فراهم نمی شود کمی هم به خودتان سختی بدهید کسانی که در شرایط سخت تلاش می کنند انسان های والاتری می شوند
▪روشهای طرح برنامه:
-
برای تغییر رفتار و نهادینه کردن مدیریت زمان از زمان و سرمایه وجودی خود اطلاع یابید: برای اینکه به این امر واقف شوید، بدون درنگ به این سوالات پاسخ دهید، البته سعی نکنید که محاسبه کنید:
یک هفته چند ساعت است؟در یک هفته چند ساعتخواب طبیعیدارید؟در یک هفته چند ساعترفت و آمدمیکنید؟در یک هفته چند ساعت صرفغذا خوردنمیکنید؟در یک هفته چند ساعتاوقات فراغتدارید؟در یک هفته چند ساعتمطالعهمیکنید؟در یک هفته چند ساعت بهنظافت شخصیاختصاص میدهید؟
روش برنامه ریزی مانند یادگیری، هر مهارت عملی دیگری زمانبر و نیازمند اندکی حوصله است. می دانید که یاد گرفتن رانندگی با ماشین در ابتدا وقت گیر است اما بعد از اینکه فرد این فن را یاد گرفت از آن به بعد با به کارگیری این فن وی را از نظر زمانی بسیار جلو می اندازد.
یادگیری و به کارگیری
هر روش برنامه ریزی مانند یادگیری، هر مهارت عملی دیگری زمانبر و نیازمند اندکی حوصله است. می دانید که یاد گرفتن رانندگی با ماشین در ابتدا وقت گیر است اما بعد از اینکه فرد این فن را یاد گرفت از آن به بعد با به کارگیری این فن وی را از نظر زمانی بسیار جلو می اندازد. پس باید در به کارگیری هر شیوه برنامه ریزی اندکی صبر و حوصله به خرج داد تا بتوان زمینه های موفقیت در این روش را فراهم نمود
1ـ برنامه ریزی به صورت خطی و پیوسته: در طراحی با این روش آنچه را که قرار است اتفاق بیافتد، باید به صورت تاریخی نوشته شود. و ترتیب وقوع اتفاقات (در زمان) در آن خیلی مهمتر است از دیگر اجزای آن. مثلاً می خواهید دروس ریاضی و فیزیک و شیمی و ادبیات را برای امتحان آماده کنید. می دانید که اول امتحان ریاضی و بعد امتحان ادبیات و سپس امتحان شیمی و بعداً فیزیک دارید. در برنامه ریزی به صورت خطی و پیوسته چنین است: با توجه به ترتیب امتحانات به دو حالت می توان برنامه ریزی کرد 1ـ هر کتاب را از اول تا آخر و در زمانی تعیین شده مطالعه کنید؛ 2ـ هر روز یک بخش از هر کتاب را حتماً مطالعه کنید.
2ـ برنامه ریزی به صورت ادبی: در مثال فوق اگربه صورت ادبی برنامه ریزی کنیمچنین است:می دانیم که درس ریاضی از همه مشکل تر است و نیاز به وقت و آمادگی مغزی بیشتری دارد. این برنامه حالت های متفاوتی می تواند داشته باشد. مثلاً صبح ها درس ریاضی را مطالعه می کنید و اگر کاری نداشتم ادبیات را می خوانید. بعدازظهرها فیزیک و شیمی را حتماً مطالعه خواهید کرد و شب ها ادبیات را مطالعه می کنید. اگر امروز موفق بودید، فردا هم همین کار را انجام خواهید داد و بعد از هر دو روز، روز سوم یا صبح ها و یا بعدازظهرها مطالعه خواهید کرد و شب آن روز هم بی کار هستید. اگر احیاناً نتوانستید در یکی از روزها یا اوقات معرفی شده درس ها را مطالعه کنید می توانید در روز سوم آن ها را جبران کنید.
3ـ برنامه ریزی به صورت شیئ گرایی و ترکیب و وراثت: جامع ترین برنامه ریزی در جهان برنامه ریزی با روش ترکیب وراثت و شیئ گرایی است ،در مثال فوق اگر برنامه ریزی به صورت شیئ گرایی و ترکیب و وراثت باشد چنین طرح می شود:
درس ها را به ترتیب سخت تا آسان مرتب می کنیم. مثلاً ریاضی ـ فیزیک ـ شیمی ـ ادبیات. حالا آن ها را به ترتیب توانایی می نویسیم. مانند ادبیات ـ شیمی ـ فیزیک ـ ریاضی. و همین طور آن ها را به ترتیب زمان بری می نویسیم. مثلاً ریاضی ـ ادبیات ـ فیزیک ـ شیمی. به ترتیب زیر توجه کنید:
ریاضی ـ ادبیات ـ ریاضی ادبیات ـ ریاضی ـ ریاضی
فیزیک ـ شیمی ـ ادبیات ادبیات ـ فیزیک ـ شیمی
شیمی ـ فیزیک ـ فیزیک فیزیک ـ فیزیک ـ شیمی
ادبیات ـریاضی ـ شیمی ادبیات ـریاضی ـ شیمی
با کمی تغییرات می توان برنامه را به صورتی دیگر نوشت. در برنامه ی فوق می بینیم که هر درس در جای خود و با توجه به مشخصات آن ها زیر هم قرار داده شده اند. حال برای تعیین وقت خودتان مختارید و می بینید که بعد از اتمام آخرین سطر طوری می توان باز هم از اول سطر شروع کرد که انگار ادامه ی سطر آخر است.
در پایان توصیه می کنیم که جوانان در برنامه ریزی های خود تجدید نظر کنند و از زیاده نویسی و همچنین حاشیه کاری در برنامه بپرهیزند.
4- روش برنامه ریزی چهارپله ای، به صورت مرحله به مرحله قابل اجراء است. یعنی اگر شما بتوانید هر یک از مراحل را به کار ببرید، می توانید مطمئن باشید که با اجراء این مرحله پیشرفت قابل ملاحظه ای حاصل شده است. خیلی از افراد فکر می کنند یا باید برنامه ریزی صددرصد انجام دهند و یا فراموشش کنند! اما این تفکر کاملاً اشتباه است. برنامه ریزی چهارپله ای به شما یاد می دهد که برنامه ریزی صددرصد هدفی است که در بسیاری از مواقع امکان پذیر نیست! لذا اگر در شرایطی نتوانستیم تمامی مراحل برنامه ریزی را طی کنیم اجراء پله های اولیه نیز بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
الف) پله اول : ثبت زمان های مطالعه و ساعات زیستی
مهمترین کاری که یک دانش آموز برای اجراء یک برنامه ریزی صحیح باید انجام دهد این است که حتماً زمان کارهائی را که در طول روز انجام می دهد ثبت نماید. ثبت ساعات مطالعه فایده های بسیاری دارد که از آن جمله می توان موارد زیر را برشمرد.
1) وقتی از دانش آموز سؤال می شود که چند ساعت در روز درس می خواند و سپس از او خواسته می شود زمان واقعی مطالعه روزانه خود را ثبت نماید. عموماً بین زمان اعلام شده اولیه و مدتی که در واقع برای مطالعه صرف شده اختلاف زیادی وجود دارد. ثبت زمان مطالعه روزانه موجب می شود شما تخمین صحیحی از وضعیت کنونی خود داشته باشید.
2) تعهد به ثبت زمان های مطالعه روزانه، انگیزه شما برای مطالعه را افزایش داده و شما را به تلاشی بیشتر ترغیب می کند وقتی در انتهاء روز جمع ساعات مطالعه خود را حساب کردید و از پیشرفت و زیاد شدن آن احساس رضایت و از کم بودن آن احساس ناراحتی نمودید. وجدان درسی شما بیدار خواهد شد و شما را به مطالعه بیشتر تشویق خواهد کرد.
3) ثبت زمان های مطالعه به این علت که میزان اتلاف زمانی را مشخص می سازد شما را از وضعیت خود آگاه ساخته و به حل مشکلات وادار می سازد، وقتی که شما در انتهاء روز در برنامه? ثبت شده خود مشاهده می نمائید که همان چند دقیقه ای که برای خوردن آب از سر جای خود بلند شدید یا یک تماشای تلویزیون کوتاه! به نیم ساعت اتلاف زمان بدل شده است. روزهای بعد تلاش خواهید کرد که دقت بیشتری در مورد زمان های علافی! روزانه خود داشته باشید.
4) ثبت زمان های مطالعه، شما را به رقابت با خود تشویق می کند. اگر زمان های مطالعه خود را در طی روزهای مختلف و در هفته های متوالی ثبت نموده و نگهداری کنید سعی به بهبود زمان های مطالعه و به اصطلاح رکورد زدن موجب ایجاد یک رقابت سالم با بهترین رقیب موجود برای شما یعنی خود شما می شود.
برای ثبت زمان های مطالعه روزانه می توانید از یک تقویم کوچک رومیزی و یا حتی برگه های کوچک کاغذ سفید استفاده نمائید. بهترین روش برای ثبت زمان مطالعه، ثبت زمان شروع مطالعه در هنگام شروع آن و ثبت زمان خاتمه هرگاه که در جای خود بلند می شویم و ثبت مجدد زمان شروع بعدی بعد از برگشت به سر کار می باشد.
منظور از ثبت ساعات زیستی نیز، نوشتن زمان های استراحت روزانه و شبانه و صرف صبحانه، نهار و شام است اگر بتوانید ساعات زیستی خود را در طول هر روز ثبت کنید آنگاه خواهید توانست کم کم زمان های ثابتی برای این فعالیت ها (خوابیدن، بیدار شدن، گرسنه شدن! و ...) در نظر بگیرید و زمان انجام آنها را ثابت نمائید. در این شرایط عملکرد بدن شما جوری تنظیم خواهد شد که به راحتی از خواب بیدار شوید. به موقع گرسنه شوید و به موقع خسته شوید و بخوابید. در مورد فواید دیگر این کار در مبحث ساعات زیستی به تفصیل سخن خواهیم گفت.
همانطور که ابتدا اشاره شد اگر یک دانش آموز از چهار پله ای که در اینجا برای برنامه ریزی معرفی می شوند تنها همین مرحله را اجراء کند پیشرفت قابل ملاحظه ای کرده است اما به یاد داشته باشید که هر تغییر رفتاری در ابتدا نیازمند صبر و حوصله و صرف زمان است. پس همت کنید و حداقل همین مرحله را به طور کامل اجراء نمائید.
برنامه ریزی دقیق/ لیست زمانی/ لیست کاری/ ثبت با استفاده از تمرین زیر مروری بر نحوه استفاده خود از مدت شبانه روز داشته باشید. تمرین زیر کمک می کند تا شما بهتر بتوانید اهداف و برنامه هایتان را تنظیم و اولویت بندی کنید.